De hommel

Het is al prachtig weer, en dat in februari. Ik zie mensen in de tuin werken. Het voorjaar komt eraan! De krokussen staan al in volle bloei. Ze draaien hun bloem naar de zon toe om maar geen zonnestraaltje te hoeven missen. Terwijl je ze bewondert, kan het gebeuren dat er een grote hommel in de krokus zit. Dit is de koningin. Ook de hommels zijn wakker geworden en krijgen net als wij voorjaarskriebels.

De koningin
De hommelkoningin overwintert in de grond in een muizenholletje of in een gaatje in een boom. Als ze wakker wordt, gaat ze haar volk opbouwen. Eerst wat eten en een goede plek opzoeken om haar eitjes te leggen. Dan zal ze haar broedsel verzorgen tot de eerste werksters klaar zijn om deze taak over te nemen. Kortom: die hommelkoningin heeft het druk, zo vroeg in het voorjaar!

Het volk
De werksters zijn kleiner dan de koningin. De koningin hoeft alleen maar eitjes te leggen en haar volk aan te sturen. Dit doet zij met geurstoffen. Zo kan een volk tot 80 hommels uitgroeien. Het volk kan in de grond zitten of in een holte van een boom. Dit alles doen hommels om in het najaar nieuwe koninginnen en mannetjes te produceren. De koninginnen worden dan bevrucht, zij zoeken een holletje op om te overwinteren en de hele cyclus begint dan weer opnieuw.

Steken hommels?
Hommels kunnen steken, maar alleen als je hun nest verstoort. Of als ze zich bedreigd voelen. Normaal gesproken zijn niet ze eens geïnteresseerd in mensen. Als je een nest in je tuin hebt, verplaats het maar niet. Daar kunnen hommels niet goed tegen en wees eerlijk: je hebt er eigenlijk ook geen last van.

Zijn hommels nuttig?
Hommels zijn heel goede bestuivers. Tegenwoordig worden ze zelfs in de tomatenteelt ingezet om ervoor te zorgen dat u kunt genieten van een heerlijk tomaatje bij de sla.

Groeten van Ben

Vragen? U kunt reageren via communicatie@willemsteinhoveniers.nl

Herfst

De bladeren vallen van de bomen. De herfst is begonnen. Iedereen maakt zich klaar voor de winter. We kopen allemaal een winterjas en handschoenen, de kachel wordt opgestookt tegen de kou. Zoogdieren krijgen een dikkere vacht. Vogels krijgen extra veren, maar hoe werkt dit bij insecten? Wat doen zij om de kou te trotseren?

Sommige insecten leggen hun eitjes in het water, de uitgekomen larven blijven in water. En als het lente wordt komen de larven uit het water, ze gaan als volwassen insect verder door het leven. Sommige soorten insecten blijven zelfs meerdere jaren in het water, zoals libellen.
Andere insecten overwinteren in volwassen vorm zoals de dagpauwoog. Je kunt deze vlinder tegenkomen in jouw schuur of op een beschut plekje tussen houtblokken. Laat ’m maar lekker zitten dat is het beste voor de vlinder.

Mieren en honigbijen hebben een huis dat zij ieder op hun eigen manier warm houden. De mieren zitten onder grond en dat is al een goede isolatie. Met wat bladeren erover komen zij de winter wel door. Honigbijen gebruiken hars van bomen om de kieren van hun bijenkast dicht te maken. Deze hars wordt ook wel ‘bijenpur’ genoemd.

Dan heb je ook nog insecten die zich voor de winter verpoppen en als pop de winter trotseren. Soms blijven ze als vermomd als een verdord blaadje aan een struik of plant hangen. Of ze laten zich gewoon naar beneden vallen en overwinteren in het bladstrooisel.

Iedere insect heeft dus zijn eigen manier van de winter Er zijn zoveel verschillende soorten insecten en zoveel verschillende manieren om te overleven. En om al deze insecten te laten overleven is het superbelangrijk dat u het volgende doet:

  • Ruim zo min mogelijk op in de tuin
  • Laat wat bloemen staan.
  • Laat het bladafval liggen, dit verteert vanzelf.

De insecten zullen u dankbaar zijn. Laat nu de sneeuw maar vallen!

Groeten van Ben

Vragen? U kunt reageren via communicatie@willemsteinhoveniers.nl

Spinnen

Bij spinnen denk je al snel aan die enge kruipbeestjes, met webben die altijd in de weg hangen. Spinnen zijn eigenlijk geen insecten, maar behoren tot de familie van de spinachtigen. Of zoals ze zo mooi in het Latijn genoemd worden: Arachnoïdea.

Het verschil tussen insecten en Arachnoïdea zit hem o.a. in de poten. Spinnen hebben er acht en insecten hebben zes pootjes. Spinnen bestaan uit twee helften namelijk het kopborststuk en het achterlijf. Insecten bestaan uit drie helften: de kop, het borststuk en het achterlijf. Dit zijn de verschillen tussen beiden die het makkelijkst te zien zijn.

Ik wilde het eigenlijk hebben over hun superwapen. Dat is namelijk zijde!
Spinnen gebruiken de zijde als bouwmateriaal, veiligheidslijn, val, lijm en als parachute. Iedereen kent het spinnenweb in de vorm van een wiel met spaken. Dit herkenbare web is van een kruisspin, de spin die bij iedereen in de tuin te vinden is. Maar er zijn nog meer soorten webben en ook deze komen in groten getale voor. Op een hectare grond kun je in de herfst zo’n 5,5 miljoen webben vinden.
Van al die webben vind ik de hangmat web de interessantste. Deze hangmat wordt gemaakt door de baldakijnspin. Tussen twee stengels maakt de spin een hangmat. Deze is goed te zien. Maar het verraderlijke zit ’m in een paar zo goed als onzichtbare struikeldraden, die erboven hangen. Een nietsvermoedend insect vliegt ertegenaan en valt dan in de hangmat. Daar weet de baldakijnspin dan wel raad mee.

Groeten van Ben

Vragen? U kunt reageren via communicatie@willemsteinhoveniers.nl

Wespen

Het wordt volgens de media een goed druivenjaar. Ik heb een druivenstruik in mijn tuin staan en inderdaad: de druiven beginnen al vroeg te kleuren. Ik kan er bijna niet van afblijven, toch eentje… nou twee proeven. Ze zijn al aardig zoet, nog twee weken wachten en ze zijn voor mij. Dat dacht ik. Er waren meer kapers op de kust!
Wespen! In twee dagen tijd hebben wespen al mijn druiven opgegeten. Hoe komt het toch dat deze nuttige beestjes veranderen in lastpakken? En dat zij het juist voorzien hebben op mijn druivenoogst? Dat ga ik je vertellen.

Tot augustus gaat alles goed: de wespen vangen insecten die ze aan hun larven voeren. Zelf eten ze nectar en ze bestuiven meteen de bloemen. Ze zijn eigenlijk bijzonder nuttig. Tot in augustus, dan worden de nieuwe koninginnen geboren. Deze verlaten het nest en worden hoog in de lucht bevrucht. Zij overwinteren en beginnen dan met de opbouw van een nieuw wespenvolk.

Nadat de nieuwe koninginnen het nest hebben verlaten begint de ellende. De oorspronkelijke koningin wordt oud en produceert minder koninginnenferomoon. Dat is een stofje waarmee ze de werksters stevig onder controle houdt. De werksters gaan vanaf nu steeds meer hun eigen gang. Ook legt de koningin minder eitjes, zodat de werksters minder hoeven te jagen op andere insecten. Kortom de werksters nemen het ervan nu er geen controle meer is! Ze willen alleen nog maar zoetigheid en dat zit in bier, limonade… en dus ook druiven helaas.
Ik denk dat ik maar een pondje druiven bij de groenteboer ga kopen!

Groeten van Ben

Vragen? U kunt reageren via communicatie@willemsteinhoveniers.nl

Een bruidsvlucht, een hachelijke onderneming!

Zoals u misschien wel weet hebben bijenvolken een koningin die alle eitjes legt. Daarvoor moet zij wel worden bevrucht en dit gebeurt door het mannetje. Een mannetjesbij heet een dar.

We beginnen bij het begin van een bruidsvlucht
Wanneer een nieuwe koningin uit haar ei komt, is zij na 4 tot 6 dagen geslachtsrijp en dan kan de pret beginnen. Na enkele oriëntatievluchten heeft zij een darrenverzamelplaats gevonden. Dan scheidt zij een geur af die de darren lokt.

Paring op grote hoogte
De paring vindt hoog in de lucht plaats. Op een hoogte van 10 tot 20 meter zelfs. Alleen de meest fitte darren paren. Want de dar heeft bij het vliegen naar grote hoogte in combinatie met het paren behoorlijk wat energie en uithoudingsvermogen nodig. Nadat de paring heeft plaats gevonden breekt de penis van dar af en de dar sterft. Het kleine beestje heeft dan maar liefst 11 miljoen zaadcellen afgezet.

Paringsfenomeen
Dit paringsfenomeen kunt u vanaf mei op zonnige dagen tussen 12 en 16 uur waarnemen.

Eiwitrijk bommetje
Na een paar paringen heeft de koningin ongeveer 80 miljoen zaadcellen bij zich en moet ze zorgen dat ze zo snel mogelijk terugkomt in de bijenkast. Zolang ze vliegt, is ze een eiwitrijk voedselbommetje voor vogels. Zelfs libellen twijfelen niet, die laten zo’n lekker hapje niet vliegen. De koningin moet dus grote haast maken om bij haar bijenvolk te komen, want als de koningin niet terugkomt, is het volk verloren.

Als u denkt dat alleen bijen aan deze hachelijke paringsonderneming deelnemen, dan heeft u het mis! Mieren doen het ook. Maar daarover een andere keer meer.

Groeten van Ben

Vragen? U kunt reageren via communicatie@willemsteinhoveniers.nl

Nectar diefstal

Ik kijk het avondnieuws. Op veel bouwplaatsen wordt ingebroken en materiaal meegenomen. Jammer dat mensen niet van andermans spullen af kunnen blijven, denk ik dan. Geef mij het dierenrijk maar, daar heb je geen economische motieven voor diefstal.

‘Hoezo diefstal in het dierenrijk?’
Ik hoor het u denken. Maar het bestaat wel degelijk. Ik zal wat voorbeelden noemen.
Bekijk eens een smeerwortel, monnikskap, tuinboon, Oost-Indische kers of vlasbekje van dichtbij. In het buisje van de bloem zit soms een gaatje. Dat is veroorzaakt door een kort getongde hommel, zoals de aardhommel en veldhommel. Zij bezitten sterke kaken die ze gebruiken om hun nesten te bouwen en bij het kneden van stuifmeel. Omdat hun tong te kort is of de ingang van de bloem te lang, gebruiken zij hun stevige kaken om in te breken in de bloem en de nectar zo af te tappen. Is het gaatje eenmaal gemaakt, dan maken andere insecten hiervan dankbaar gebruik. Ook de honingbijen kunnen nu makkelijk nectar verzamelen.
De bestuiving van de bloem gaat hierdoor helaas niet door. En er is geen dierenpolitie die deze diefstal probeert te voorkomen. Je zou denken dat dit nadelig is voor de plant. Maar die past zich aan en bedenkt andere manieren om zichzelf toch voort te planten, bijvoorbeeld via wortelstokken. De natuur regelt dat dus zichzelf.
Helaas gaat dit niet op bij de bouwplaats, materieel vervangt zichzelf helaas nog niet.

Groeten van Ben

Vragen? U kunt reageren via communicatie@willemsteinhoveniers.nl

De Mier en de Bakker

De mier en de bakker, wat hebben zij gemeen? Brood! De bakker bakt het brood en de mier eet het brood. Alleen eet de mier geen halfje wit of sneetje bruin, maar mierenbroodjes.

Mierenbroodjes
Mierenbroodjes zijn zoete aanhangsels van zaden van bijvoorbeeld holwortel, vingerhelmbloem, sneeuwklokje of stinkende gouwe.
Hoe werkt dat dan?
Als een zaadje op de grond valt, vindt de mier het zaadje door de zoete aanhangsels. De mier neemt het zaadje mee naar zijn nest en eet het zoete aanhangsel op. Zo verspreidt de mier zaden als een echte tuinman. Het voordeel voor de plant is dat deze geen ingewikkeld systeem hoeft te ontwikkelen om zijn zaden te verspreiden.
Dus als je een sneeuwklokje moederziel alleen ziet staan, is de mier waarschijnlijk aan het werk geweest.

Bakkersbroodjes
En dan nu de bakker! De bakker werkt ’s nachts. Als de broodjes verkocht zijn, kan de bakker overdag lekker in zijn tuin zitten en genieten van alle zaden die her en der kiemen en mooie bloemen geven. De mieren doen het tuinwerk voor de bakker!

Groeten van Ben

Vragen? U kunt reageren via communicatie@willemsteinhoveniers.nl

Vogels voeren

Vogels voeren in de winterperiode is leuk om te doen en heeft zeker wel nut. Het is dan vooral belangrijk om vogels energierijk voer aan te bieden. Door het koude weer gebruiken ze veel energie om hun lichaamstemperatuur hoog te houden. In een hele koude nacht kan een vogel 10% van zijn lichaamsgewicht afvallen. Na drie nachten zonder vet voer, gaat het snel berg afwaarts met de vogel.

Zomer- en wintervoer
Maar u kunt (tuin)vogels het hele jaar voer aanbieden. Het is wel belangrijk om daarbij te letten op het verschil tussen winter- en zomervoer. Uit een onderzoek is gebleken dat de volwassen vogels in de overgangstijd van winter naar lente, vet voer in kleine hoeveelheden nodig hebben. Als er te veel vet voer neergelegd wordt, gaan de vogels ook hun jonkies hiermee voeren. En juist voor de jonge vogels is dit vette voer slecht voor hun ontwikkeling. Ze worden te dik en bepaalde veren kunnen niet goed uitgroeien.
Het beste is daarom om in de overgangsperiode zomerstrooivoer te geven.

Levende insecten
Gedroogde insecten zijn ook niet goed voor jonge vogels. Hierin zitten te weinig nuttige stoffen en de vogels kunnen erdoor ondervoed raken. Levende insecten bevatten meer voedingsstoffen, deze zijn heel geschikt voor zowel volwassen als jonge vogels. Maar met een beetje geluk vinden ze deze insecten zelf weer in het voorjaar.

Groeten van Ben

Vragen? U kunt reageren via communicatie@willemsteinhoveniers.nl

Er zijn 29 soorten hommels in Nederland

Er zijn 29 soorten hommels in Nederland. Misschien heeft u haar al gezien, die grote dikke hommel. Het is eigenlijk een bij met een jasje aan, daardoor kan ze zo vroeg in het voorjaar actief zijn. Die dikke hommel is de koningin die op zoek is naar stuifmeel, zodat ze voedsel heeft om een nieuw hommelvolk te stichten.

Hommelvolk
De koninginhommel legt haar eitjes in een muizenhol of in een holte van een boom. Uit deze eitjes komen de werksters. Zij nemen het werk over van de koningin, die legt dan alleen nog maar eieren. Een hommelvolk kan uit ongeveer 300 hommels bestaan. Door middel van geuren bestuurt de koningin haar volk. En dit doet ze als een ware dictator.

Hommels in de winter
Aan het einde van de zomer produceert de koningin eieren, waar nieuwe koninginnen en darren (mannetjes) uitkomen. De darren bevruchten de koninginnen. Elke koningin zoekt daarna een holletje in de grond om te overwinteren. En in het voorjaar begint de hele cyclus weer opnieuw. De werksters en darren gaan dood in de winter.

Kunnen hommels steken?
Kunnen hommels steken? Ja en het doet behoorlijk pijn ook (weet ik uit eigen ervaring!). Maar ze steken alleen als ze niet anders kunnen, ze steken uit noodweer. En ze gaan er zelf aan dood. Eigenlijk zijn hommels niet geïnteresseerd in mensen en dus ongevaarlijk.

Groeten van Ben

Vragen? U kunt reageren via communicatie@willemsteinhoveniers.nl

Vogels en hun nesten

Vogels en hun nesten. De lange winter is nu eindelijk voorbij, de vogels zijn druk bezig met de nestbouw. Veel vogelliefhebbers hangen nestkasten op om de nestbouw te ondersteunen. Deze kastjes zijn heel geschikt voor holenbroeders, dit zijn vogels die graag in een kleine ruimte nestelen. Maar er zijn ook vrij broeders. Zij broeden niet in een nestkastje. Voor deze vogels is het belangrijk om nestmaterialen zoals mos, droog gras en kleine takjes aan te bieden. Dat is niet moeilijk. Wanneer u in het voorjaar de vast planten afknipt, knipt u de resten in kleine stukjes en laat die in de border liggen. De vogels halen kleine takjes en steeltjes er zelf uit.

Haren
In de sociale media wordt geschreven dat het vogels zou helpen als we ook haren van huisdieren aanbieden. Maar die blijken meer gevaarlijk dan nuttig te zijn voor de vogels. Soms worden vogels gevonden die gestikt zijn in een lange haar. Wel klopt het dat in de natuur vogels haar van bijvoorbeeld paarden voor hun nest verzamelen. Let maar eens op mussen en kauwtjes die op paarden zitten en kleine hoeveelheden haartjes uit het vacht trekken. Staartmezen verwerken spinnenwebben in hun nest.

Als we vogels in onze tuin willen helpen met nestelen is het belangrijk om voldoende nestmateriaal aan te bieden, want veel vogelsoorten beginnen op verschillenden plekken een nest te bouwen. Na verloop van tijd kiest de vogel zijn beste nest uit en gaat dat afmaken. Ook worden er een aantal noodnesten gebouwd die gebruikt worden als blijkt dat er een foute nestplek is gekozen of als het gekozen nest kapot is gegaan.

Groeten van Sascha

Vragen? U kunt reageren via communicatie@willemsteinhoveniers.nl